باسمه تعالي
نقش پیامبر ( ص ) در پیدایش نهضت آزاد اندیشی
چکیده
خداوند به انسان ها کرامتی بخشیده که حقّ برخورداری و استفاده از عقل و اندیشه و نطق است . انسان می تواند آزادانه بیندیشد و سخن بگوید . اسلام تنها به این بسنده نکرده است که حقّ انسان را برای زندگی ، آزادی و سلامت شخصیّت به رسمیّت بشناسد ، بلکه بر پایة اصل خلافت و کرامت انسان و با اتّکا به این که انسان خلیفة خداوند و در داوری به حق در میان مردم جانشین اوست ، پاسداری از این آزادی و کرامت را وظیفه ای مقدّس برای فرد و جامعه دانسته است . کرامت انسان در نزد حق سبب می شود که انسان ، ارزش یافته و از نظر عقیده و اندیشه باید مورد احترام و تکریم قرار گیرد . انسان ها در بحث و گفتگو باید برای اندیشة یکدیگر ارزش قایل شده و با توجّه به حق آزادی عقیده که حقّ هر فرد در انتخاب یک عقیدة دور از هر گونه اکراه است ، در حدّی که به حیثیّت دیگران لطمه ای وارد نشود ، بدون ترس و سانسور ، عقاید خود را ابراز نمایند و نیز به عقاید دیگران به دیدة تکریم بنگرند .
اسلام اندیشه و آزادی انسان را آن چنان ارجمند دانسته که اندیشیدن را یک واجب قلمداد کرده است ؛ چرا چنین نباشد ؟ در حالی که پایداری در برابر مهم ترین مسایل سرنوشت ساز همچون مسألة عقیده و اموری چون رفتار و کردار و سرنوشت به همین وظیفه وابسته است . از همین روی است که آیات الهی پیاپی و پیوسته انسان را به تفکّر فرا می خواند . از جمله آیاتی که انسان را به تفکّر و تدبّر می خواند ، عبارتند از : آیة 3 سورة رعد ، « اِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَومٍ یَتَفَکَّرونَ » و یا آیه 21 سورة حشر ، « وَ تِلکَ الاَمثالَُ نَضرِ بُها لِلنّاسِ لَعَلَّهُم یَتَفَکَّرونَ » و نیز آیات 191 سورة آل عمران و 184 سورة اعراف و . . . .
در سیرة پیامبر اکرم ( ص ) و در رفتار آن حضرت با اصحاب خود به خوبی می توان ارزش اندیشه و رأی را دید . آن حضرت با این که پیامبر خدا و رسانندة احکام الهی بود ، نه فقط در برخورد با آرای مخالف سعة صدر داشت ، بلکه اصحاب خود را به داشتن رأی و اجتهاد مستقل فرا می خواند . می فرمود : « مبادا کسی از شما دهن بین باشد و بگوید : من با مردم هستم . [ همان می گویم که مردم می گویند .
بنابراین پیامبر اسلام ( ص ) با آزاد اندیشی و تشویق انسان ها به این امر نقش مهمی را در ابراز اندیشه ها و افکار ، بدون تکیه به تعصّب ها و جانب داری های بی مورد ، ایفا می کند .
مِن ا. . . التّوفیق
زهرا خلفی
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد دزفول
مهر ماه 1385
:: موضوعات مرتبط:
،
مقالات ،
نقش پیامبر ( ص ) در پیدایش نهضت آزاد اندیشی ،
،
:: برچسبها:
نقش پیامبر ( ص ) در پیدایش نهضت آزاد اندیشی ,